Słownik
ART - kontrola odległości pomiędzy pojazdami.ADR - umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych. Pomarańczowe tablice na pojeździe to znak że właśnie takie coś jest przewożone.
AETR - konwencją europejska dotycząca pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe. Określa czas pracy jej rejestr, wymagany wiek itp.
ATP - umowa o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów.
Akumulator ciśnienia powietrza - zbiornik sprężonego powietrza, będący źródłem energii dla pneumatycznego układu hamulcowego.
Amortyzator hydrauliczny - tłumiący skoki kół hydrauliczny amortyzator teleskopowy.
BAG - to niemieckie ITD.
Bęben hamulcowy - połączony z piastą ruchomy element hamulca bębnowego. Podczas hamowania okładziny hamulcowe naciskają na wewnętrzne powierzchnie bębna.
Brzęczyk alarmowy - sygnał akustyczny, włączający się przy awarii układu chłodzenia lub smarowania silnika.
Burta - podnoszona i opuszczana platforma z tyłu ciężarówki lub przyczepy, ułatwiająca załadunek i rozładunek.
CB - źródło łączności w trasie
Chłodnica oleju - znaczne rozgrzanie oleju zmniejsza jego właściwości smarujące i chłodzące. Dlatego stosuje się chłodnice oleju.
Chłodnica powietrza doładowującego - jest stosowana w silnikach z turbodoładowaniem, celem zwiększenia ich mocy. Zagęszczenie powietrza w turbosprężarce powoduje wzrost jego ciśnienia i temperatury. Aby nie dostawało się ono do cylindrów w zmniejszonej ilości, powietrze po sprężeniu jest chłodzone.
Chłodzenie powietrza doładowującego - powietrze doładowujące może być chłodzone płynem chłodzącym silnika albo powietrzem atmosferycznym. Przy chłodzeniu powietrzem oczekiwany efekt schłodzenia następuje dopiero przy wyższych prędkościach. Jednak w przypadku cię żarówek maksymalna moc ma zastosowanie także przy wolnej jeździe. Dlatego chłodnica powietrza doładowującego jest wentylowana przez nawiew zamontowany przed chłodnicą płynu chłodzącego silnik.
Ciągnik bliskiego zasięgu - ciągnik drogowy do transportu kilku naczep w obrębie miasta i na terenach podmiejskich.
Ciągnik dalekobieżny - ciągnik drogowy użytkowany na trasach długich i bardzo długich, wyposażony w kabinę sypialną.
Ciągnik komunikacji liniowej - ciągnik drogowy przemierzający stałe trasy - średnie i długie.
Ciągnik siodłowy podwójny - kombinacja ciągnika siodłowego i dwóch naczep.
Ciągnik z naczepą - zespół ciągnika siodłowego i naczepy. Ciągnik siodłowy jest wyposażony w specjalne urządzenie do osadzenia naczepy. Naczepa to pojazd bez silnika. Część jej ciężaru jest przenoszona na ciągnik.
Ciężar całkowity, dopuszczalny - maksymalny ciężar całkowity pojazdu, określony w kodeksie drogowym.
Ciężar użyteczny - maksymalny ciężar ładunku, przy zachowaniu dopuszczalnego obciążenia poszczególnych osi i ciężaru całkowitego.
Ciężar własny - cięż pojazdu do eksploatacji - z wymaganą ilością płynu chłodzącego, zbiornikiem paliwa napełnionym co najmniej w 90 procentach, gaśnicą, kołem zapasowym, standardowym wyposażeniem w części zamienne, kIinami pod koła i standardowym zestawem narzędzi. W przypadku ciężarówek dolicza się 75 kg jako wagę ciała kierowcy.
Ciężarówka ze sprzęgiem przyczepy - ciężarówka ze sprzęgiem, instalacjami hamulcowymi i elektronicznymi, przystosowana do ciągnięcia przyczepy.
Ciśnienie alarmowe - minimalne ciśnienie w układzie hamulcowym, po wodujące włączenie alarmu.
Ciśnienie oleju - do skutecznego smarowania łożysk w silniku jest potrzebna odpowiednia ilość oleju pod odpowiednim ciśnieniem.
Cylinder hamulcowy kota - w hamulcach hydraulicznych ciśnienie wytworzone przez pompę hamulcową jest doprowadzane prze wodami do cylindrów hamulcowych poszczególnych kół. Tłoki, uruchamiane pod ciśnieniem w cylindrach, aktywizują hamulce.
Czop siodła - sworzeń sprzęgu naczepy, zwany też czopem głównym. Służy do zawieszania naczepy na wózku skrętnym ciągnika siodłowego.
Czujnik ciśnienia - sonda, reagująca na ciśnienie gazu lub cieczy i włączająca sygnał elektryczny przy osiągnięciu odpowiedniej wartości. Niektóre czujniki reagują na spadek ciśnienia w obiegach pneumatycznych lub hydraulicznych, inne aktywizują się przy przekroczeniu dopuszczalnej temperatury cieczy chłodzącej lub spadku temperatury oleju.
DBL - kontrola ciągłego hamowania.
Deska rozdzielcza - mieści przyrządy, elementy obsługi samochodu, półki i schowki.
Doładowanie niskociśnieniowe - w silnikach Diesla wyróżnia się doładowanie nisko lub wysokociśnieniowe. Doładowanie niskociśnieniowe jest stosowane w silniku o normalnej mocy. Ciśnienie doładowania wynosi ok. 2,5 bara, co zwiększa moc nawet o połowę.
Doładowanie spiętrzone - jest to odmiana zwiększania mocy silnika za pomocą turbosprężarki. Spaliny ze wszystkich cylindrów są wspólnie doprowadzane do turbiny.
Doładowanie uderzeniowe - odmiana zwiększania mocy silnika za pomocą turbosprężarki, polegająca na doprowadzeniu spalin z poszczególnych cylindrów do turbiny od dzielnie, dzięki czemu ich energia jest lepiej wykorzystana.
Dromader - niewielka konstrukcja skrzynkowa za kabiną kierowcy, a przed sprzęgiem naczepy.
Dysza wtryskowa samostartu - system wtrysku alkoholu do sprężarki powietrza, zapobiegający jej zamarzaniu w niskich temperaturach.
Dyszel przyczepy - umocowany do podwozia przyczepy metalowy drąg, którego pierścień jest zawieszany na haku sprzęgu ciągnika.
Dźwignia hamulca postojowego - uruchamiana przez kierowcę dźwignia manualna z funkcją pamięci, włączająca pneumatyczny hamulec postojowy.
Dźwignia hamulca ręcznego - dźwignia w zasięgu ręki kierowcy, działająca na je den z układów hamulcowych.
Dźwignia rozpieracza krzywkowego - dźwignia wspomagania hamulców w przekładni hamulcowej, sterująca rozpieraczem krzywkowym.
ASR - zapobiega ślizganiu się kuł podczas ruszania na śliskiej nawierzchni.
Element uruchamiania hamulca najazdowego przyczepy - dźwigienka zaworowa, włączająca hamulec najazdowy na krętych drogach i przy dużych spadkach poziomu drogi, kiedy występuje nacisk dyszla przyczepy na ciągnik.
Elementy przełączające - automatyczne skrzynie biegów funkcjonują na zasadzie tzw. elementów przełączających. Są nimi: hydrauliczne sprzęgło wielopłytkowe, mechanizm wolnego koła i hamulec taśmowy.
Emisja zanieczyszczeń - w spalinach silnika z zapłonem iskrowym znajdują się substancje szkodliwe: tlenek węgla, tlenki azotu i nie spalone węglowodory. Ilość emitowanych zanieczyszczeń zależy od jakości spalania, pojemności skokowej i obciążenia silnika. Dopuszczalne maksymalne wartości emisji zanieczyszczeń są określone ustawowo. W celu zachowania tych norm stosuje się katalizatory.
IRU - Międzynarodowa Unia Transportu Drogowego. Organizacją której członkami są zrzeszenia transportowe z poszczególnych krajów. Takie transportowe ONZ siedzące w Genewie.
ITD - Inspekcja Transportu Drogowego. Nowa wzbudzająca wiele emocji formacja na polskich drogach przeznaczona do kontroli kierowców i ich pracodawców. Posiadają uprawnienia takie jak policja a nawet większe.
GW - masa całkowita pojazdu (kg).
KW - masa własna w [kg].
kW - moc maksymalna [kW].
KM - moc maksymalna [KM].
Naczepa - oznacza przyczepę przeznaczoną do sprzęgania z pojazdem samochodowym w taki sposób, że część naczepy spoczywa na pojeździe samochodowym i znaczna część ciężaru naczepy i jej ładunek obciąża ten pojazd.
Przyczepa - jest pojazdem przeznaczonym do przyczepiania z tyłu pojazdu samochodowego, określenie to obejmuje również naczepy.
SPA - asystent linii jezdni.
Samochód ciężarowy - jest pojazdem służącym do przewozu ładunków. Zależnie od przeznaczenia samochody ciężarowe mogą mieć skrzynię ładunkową (podwozie), nadwozie zamknięte (furgon) lub skrzynię podnoszoną (wywrotka).
Tachograf - zwane również w skrócie tacho - urządzenie rejestrujące czas pracy i prędkość jazdy (coś jak "czarna skrzynka"). Zapis utrwalany jest na wykresówkach zmienianych co 24 godziny (w przypadku jednoosobowej obsady). Wymagane ustawowo, podlegające kontroli drogowej (ulubione przez ITD.). I podlega legalizacji co jakiś czas.
Tarczka tachografowa - okrągłe papierowe tarcze wkładane do tachografu, na którym znajdują się podstawowe informacje dotyczące: prędkości, czas pracy kierowcy.
TIR - Skrót międzynarodowej konwencji celnej dotyczącej międzynarodowego przewozu towarów z zastosowaniem karnetów TIR. Powstała ona w Genewie dnia 14 listopada 1975 r. W Polsce opisana jest w Dz. U. z dnia 28 marca 1984 r.
UW - masa użytkowa [kg].
Winieta - jeden z podatków płaconych za korzystanie z dróg publicznych.
ZMPD - Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych. Najważniejsza nasza organizacja w dziedzinie transportu drogowego takie polskie IRU
